20 Kasım Dünya Çocuk Hakları Günü Kutlu Olsun!

Birleşmiş Milletler, Çocuk Hakları Sözleşmesi’ni imzalayalı 25 yıl oldu. Ülkemizin de 1990 yılında imzaladığı sözleşme 1995 yılında yürürlüğe girdi. Günümüze gelince, yasal mevzuaatta yetersizlikler olduğu gibi yükümlülüklerin de yerine getirilmediğini görüyoruz.

Bir çocuk sokakta yürürken gaz fişeği kapsülü ile öldürülüyor. Bir savaştan kaçarak ülkemize gelen çocuk, yoksulluk ve yoksunluğa mahkûm sokaklarda dileniyor ve yaşamaya çalışıyor. En güvenilir yer olması gereken bir okulda bir çocuk lavabo düşmesi sonucu ya da kapı altında kalarak ölüyor. Çocuklar ihmal ve istismara uğruyor ve yapanlar cezasız kalıyor. Kız çocuklar çocukken evlendiriliyor, fiziksel ve ruhsal olarak taşıyamayacakları ağır yüklerin altına sokuluyor. Çocuklar kandırılarak veya zorla savaştırılıyor. Çocuklar okulda olmaları gerekirken çalıştırılıyor. Çalıştırılan yaklaşık bir milyon çocuğun altı yüz bininden fazlası ağır işçi. Çocuklar suça itiliyor. Çocuklar gittikçe artan baskı ve şiddet ortamından çok olumsuz etkileniyorlar.

Nüfusumuzun yaklaşık üçte biri çocuk. Türkiye’de çocuk hakları geriliyor ve derinleşiyor. Çocuklar haklarını bilmiyor, bilen az sayıda çocuk, haksızlığa uğradığında nereye ulaşacağını veya başvuruda bulunduğu zaman sonuç alıp alamayacağını bilmiyor.

Çocuk Hakları Sözleşmesi’ni imzaladık ama yasalarımızın bazıları sözleşmele uyumlu değil. Ceza Kanunu, Medeni Kanun, Çocuk Koruma Kanunu geçerli ama biz çocuklarımızı koruyamıyoruz. Sistemler ve işleyiş yeterli değil. Denetim mekanizması eksik.

Çocuk Hakları konusunda almamız gereken çok yol var. Çocukların korunması yerel ve merkezi yönetimler, STK’ler, medya, aile yanında herkesin ve tüm toplumun işidir. ÇYDD, çocukların eğitimde fırsat eşitliğini yakalayabilmesi, kız çocuklarının okula giderek eğitimine devam etmesi ve çocuk gelin olmaktan kurtulması, çalışan çocukların yeniden eğitime dönebilmesi için birçok projeyi hayata geçirdi. Bu alanlarda hâlâ yeni projeler planlamakta ve uygulamaktadır. Ancak birincil sorumlu olan devlet, çocuğun başına bir şey gelmeden önleyici tedbirleri almak zorundadır.

Bir devletin gelişmişlik göstergesi, halka rağmen yapılan devasa yapılar, çevre düşmanı betonlaşmalar vb. değil, çocuk haklarının geliştirilip uygulanmasında aldığı yol ve dünyadaki yeridir.